Sức khỏe là vàng là bạc, ai cũng muốn bản thân sống đến 80 tuổi an nhàn sáng tập dưỡng sinh, trưa lắp răng giả ăn cơm, tối ngồi kể chuyện để làm nguồn cảm hứng cho đứa cháu sáng tác bài “ông bà anh”. Nói vậy thôi chứ ai biết sống tới lúc đó hay không. Nếu đã sống được đến lúc đó thì đừng quên cầu nguyện full option là có thêm sức khỏe tốt nhé. God in you. Bạn là người quyết định số phận mình. Ăn gì hôm nay, góp phần cho bạn lúc 80 tuổi có một sức khỏe tốt. À, giữa việc bị bắt vô khách sạn mổ lấy nội tạng với việc tự tay mình hủy hoại nội tạng thì chọn cái nào. Đương nhiên là có thể không chọn cái nào vì đã có bài viết sau đây.
How Not to Die: Discover the Foods Scientifically Proven to Prevent and Reverse Disease (2015) là quyển sách Best Selling của tác giả Michael Greger M.D. MD, Gene Stone được viết dựa trên những nghiên cứu khoa học mới nhất để làm rõ nguyên nhân thực sự của 15 loại bệnh sát thủ phổ biến nhất. Quyển sách cho thấy rõ làm cách nào thay đổi chế độ ăn và lối sống có thể chiến thắng bệnh tật, không dùng thuốc. Sau đây là bài lược dịch từ Chương Bệnh Thận từ quyển sách.
Vì sao thận cần được bảo vệ?
Thận là cơ quan quan trọng của cơ thể. nó là nột bộ máy lọc với công nghệ tiên tiến nhất, được thiết kế để lọc gần 150l máu lưu chuyển trong cơ thể để cô đặc còn 1-2 lit nước tiểu mỗi ngày.
Có bất trắc gì, các chất thải có thể vào thẳng trong máu và gây ta tình trạng hơi thở gấp, kém minh mẫn, mệt mỏi và rối loạn nhịp tim. Tệ hơn, nếu thận suy yếu hoàn toàn, bạn cần phải được thay một quả thận khác hoặc phải được lọc máu bằng máy lọc máu nhân tạo. Việc nhận được 1 quả thận từ việc hiến tạng thì khó khăn về nguồn cung, và tuổi đời trung bình của người phải chạy thận là chưa đến 3 năm. Vì vậy, hãy bảo vệ 2 quả thận của mình thật tốt nhé!
Ngoài ra, theo một nghiên cứu được thực hiện trên toàn nước Mỹ cho thấy, chỉ 41% người được khảo sát có thận khỏe mạnh thực sự. Xấp xỉ ⅓ những người ở độ tuổi trên 64 có thể mắc bệnh suy thận mãn tính (Chronic Kidney Disease – CKD). ¾ trong hàng triệu người được khảo sát không hề biết bản thân mình có vấn đề vê thận. Hơn ½ người Mỹ trưởng thành trong độ tuổi 30-64 đều có nguy cơ mắc bệnh liên quan đến thận trong tương lai.
Trên lý thuyết thì phải có hàng triệu người đi lọc máu hỗ trợ thận. Nhưng trên thực tế, khi thận đã có vấn đề, thì sẽ ảnh hưởng lên toàn bộ cơ thể, và hầu hết thì những người đó không sống đủ đâu để trải qua chuyện này. Nguyên nhân là do thận của chúng ta quan trọng và liên hệ mật thiết với chức năng tim mạch đến nỗi mà các bệnh nhân bị suy thận dưới 45 tuổi chết vì bệnh tim nhiều hơn gấp trăm lần so với những người có thận hoạt động bình thường. Trong suốt 2 thập kỷ 1990 – 2010 chính bệnh liên quan đến tim mạch là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và bệnh tật. Bệnh thận mãn tính cũng nằm trong black list với lượng người chết tăng lên gấp đôi. ??.
Tin vui cho chúng ta là chế độ ăn uống lành mạnh nhất cho tim- chủ yếu là các thực phẩm từ thực vật chưa qua quá trình chế biến – có thể là cách tốt nhất để phòng người và điều trị bệnh thận.
Tại sao lại hạn chế ăn các sản phẩm liên quan đến động vật và ăn những thực phẩm từ thực vật?
Các nhà nghiên cứu đã tìm ra 3 thành phần cụ thể trong chế độ ăn liên quan đến các dấu hiệu bất ổn chức năng thận: protein động vật, chất béo động vật và cholesterol. Được tìm thấy trong 1 thứ duy nhất: thực phẩm từ động vật.
Họ cũng cho thấy không có sự liên quan giữa sự suy giảm chức năng ở thận với những chất béo và protein ở thực vật.
Chính yếu là do chế độ ăn thịt cá trứng sữa bình thường (meat-sweet). Việc tiêu thụ lượng đường ăn hay đường lỏng bắp – HFCS, có liên quan đến việc tăng huyết áp và mức acid uric cao – cả 2 đều ảnh hưởng đến thận.
Chất béo bão hòa và chất béo biến tính có trong thực phẩm từ động vật hay từ đồ ăn vặt cũng liên quan đến sự suy giảm chức năng thận, và lượng protein trong thịt làm tăng acid trong thận làm tăng mạnh amoniac gây tổn lại cho tế bào thận vốn đã rất nhạy cảm. Đây chính là lý do tại sao các bệnh nhân mắc bệnh thận mãn tính thường được đề nghị giảm protein trong khẩu phần ăn của họ.
Chỉ trong vài giờ ăn thịt, ta có thể gặp tình trạng “siêu lọc” (hyperfiltration) ở thận do quá tải. Nó xảy ra ở hầu hết các loại protein ở động vật như bò, gà và protein ở cá cũng có thể gây ra tình trạng tương tự. Nhưng cũng một lượng protein tương tự ở thực vật thì lại không gây ra tình trạng nào quá tải đối với thận. Ăn cá ngừ trong vòng 3 giờ, tỷ lệ lọc thận của bạn có thể tăng lên 36%. Nhưng cũng lượng protein tương tự từ đậu phụ, dường như không gây tình trạng nào quá tải đối với thận.
Nhưng không phải protein cũng như nhau và không phải tất cả protein nào cũng tác động lớn lên thận. Lý do những người có chế độ ăn chủ yếu là thực vật dường như có chức năng thận tốt hơn được cho là do họ tiêu thụ lượng protein ít hơn. Protein trong thực vật còn giúp bảo vệ thận khỏi tình trạng suy yếu.
Giảm lượng acid trong chế độ ăn
Protein từ động vật gây hại cho thận còn do sự tạo thành lượng axit nhiều hơn. Đó là do protein động vật có xu hướng mang lượng axit amin chứa lưu huỳnh cao hơn, chẳng hạn như methionin sản sinh axit sulfuric khi chuyển hóa trong cơ thể. Mặt khác trái cây và rau củ thì ở dạng kiềm hơn, giúp điều hòa acid trong thận.
Để hiểu rõ hơn về axit kiềm thì quẹo ngang bài này để hiểu hơn nha
Lượng axit vượt quá mức cho phép do tiêu thụ nhiều thịt giải thích tại sao ăn theo chế độ thực vật có thận khỏe và chính chế độ ăn nhiều rau tạo kiềm khác nhau thành công trong điều trị suy thận mãn tính. Bình thường, chế độ ăn chay ( vegetarian diet) giúp kiềm hóa thận. Trong khi đó, các chế độ ăn khác thì làm axit hóa, bao gồm cả những người ăn chay nhưng vẫn sử dụng các sản phẩm công nghiệp giả thịt.
Sỏi thận
Chế độ ăn từ thực vật không chỉ giúp cân bằng axit kiềm trong nước tiểu mà còn ngăn ngừa và điều trị sỏi thận.
Hầu hết sỏi thận hình thành từ canxi oxalat theo dạng kết tủa, khi mà nước tiểu trở nên bão hòa với 2 chất canxi và oxalat. Trong nhiều năm, bác sĩ khuyên bệnh nhân sỏi thận cắt giảm lượng canxi trong chế độ ăn. Niềm tin này đã tồn tại trong một thời gian cho đến khi một nghiên cứu trên Tạp chí Y học New England cho thấy, ăn ít thịt và muối có hiệu quả gấp đôi so với chế độ giảm canxi, giúp giảm nguy cơ mắc sỏi thận xuống còn một nửa. Đồng thời, dù oxalat có nhiều trong vài loại rau củ (rau củ dền, rau chân vịt, khoai tây…) nhưng may là cũng đã chứng minh được việc không có hề sự gia tăng nguy cơ hình thành sỏi thận khi ăn nhiều rau.
Một lý do khác chứng minh cắt giảm protein ở động vật là đúng đắn đó là từ nguyên nhân thứ 2 hình thành sỏi thận, sự tích tụ axit uric. Muốn không hình thành sỏi thì bớt hấp thụ axit uric lại, bằng cách dùng thuốc hoặc giảm thịt. Dùng thuốc có thể kèm theo tác dụng phụ nhưng giảm thịt thì chỉ cần 5 ngày đã có thể giảm nguy cơ kết tinh axit uric đến 90%. Không ăn thịt nên chúng ta ăn rau củ quả.
Việc thay đổi chế độ ăn có sức mạnh thần kì đến nỗi có thể chữa sỏi mà không cần dùng thuốc. Sỏi axit uric có thể tự tan khi kết hợp ăn nhiều rau củ cùng trái cây, hạn chế lượng protein động vật và muối, uống đủ nước mỗi ngày, điều thần kì sẽ xãy ra.
Thử nghiệm pH của nước tiểu bằng bắp cải tím:
Khi nhắc đến thử độ pH ta hay nghĩ đến giấy quỳ, cách đó xưa rồi, thử bằng bắp cải tím thú vị và mốt hơn nhé! Cách làm như sau:
- Đun sôi bắp cải tím để lấy 1 ít nước màu tím đậm hay xay bắp cải tươi và gạn lấy phần nước. Tiểu vào bồn cầu vệ sinh rồi đổ phần nước bắp cải tím vào.
- Nếu chất lỏng vẫn tím hay nguy hơn là chuyển sang màu hồng, có nghĩa là nước tiểu của bạn quá nhiều axit. Nếu chuyển sang màu xanh thì nước tiểu trung tính hoặc có tính kiềm.
Bóc phốt ngành công nghiệp thực phẩm:
Nồng độ phốt-pho cao có thể coi là nguy cơ độc lập gây tử vong sớm ở người.
Phốt-pho được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm từ động vật.
Loại phốt-pho gây hại nhất từ phụ gia thực phẩm phốt-phat, có trong Coca và thịt để tăng màu sắc. Loại phụ gia này đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp thịt. Nhất là thịt gà, được tiêm phốt-phat để đẹp màu cùng tăng trọng.
Phốt-pho dư thừa làm hỏng mạch máu và đẩy nhanh quá trình lão hóa và tử vong sớm. Phốt-phat làm giảm khả năng bài tiết.
Phương án an toàn nhất là chuyển đổi sang chế độ ăn uống dựa trên sản phẩm từ thực vật hay ít nhất, hạn chế sử dụng những thực phẩm chế biến có thành phần phốt-phat bao gồm pyrophosphate và natri triphosphate.
Làm rõ Nitrat, Nitrit và Nitrosamine
Mỗi năm, có 64.000 người Mỹ bị chuẩn đoán ung thư thận. 14.000 người chết vì nó. 4% trong số đó là di truyền, còn 96% còn lại là do nitrosamines. Yếu tố gây ung thư này có trong thuốc lá. Ngoài ra còn chứa trong thịt.
Một chiếc xúc xích, chứa chất nitrosamines tương tự bốn loại thuốc lá và còn có trong thịt tươi bao gồm thịt bò, thịt gà, thịt lợn. Đó là lý do tại sao tỷ lệ ung thư thận tăng cao dù tỷ lệ hút thuốc đã giảm.
Thịt tươi chứa nitrosamines hại 1 thì thịt đã chế biến (thịt xông khói, xúc xích,…) hại 10+
Vì thế muốn không bị ung thư thận, ta nên hạn chế thịt 🙂
Trong nghiên cứu lớn nhất, nghiên Cứu NIH-AARP thực hiện trên hơn 500.000 người Mỹ cho thấy có thể ngăn ngừa được tỷ lệ tử vong cao hơn. Ví dụ, các nhà nghiên cứu cho rằng 20% số phụ nữ Mỹ tử vong do bệnh tim có thể được ngăn chặn nếu người những người tiêu thụ nhiều thịt chế biến nhất cắt giảm xuống còn nửa dải thịt xông khói mỗi ngày.
Nitrit thêm vào thịt ướp như một chất cố định màu sắc, ngăn ngừa sự phát triển các vi khuẩn gây ngộ độc, thật tài tình khi nó không được cho là chất gây ung thư, mà chúng chỉ bị biến thành các chất gây ung thư khi chuyển thành nitrosamines và nitrosamides. Điều đó xãy ra khi có amine và amides. Và 2 chất này có nhiều trong các sản phẩm động vật.
Sự chuyển đổi nitrit thành chất độc gây ung thư xãy ra ngay trong chính miếng thịt hay trong dạ dày sau khi ăn. Nếu thay thế bằng thực vật, vitamin C và các chất chống oxy hóa tự nhiên sẽ bảo kê cho cơ thể bạn khỏi cavs chất gây ung thư.
Nitrit từ động vật gây ra nguy cơ ung thư cao nhưng từ thực vật lại giúp giảm ung thư thận một cách đáng kể như arugula, cải xoăn hay cải rổ.
Nói nhiều vậy nhưng chung quy, hãy ăn rau củ quả và hạn chế tối đa lượng thịt trong chế độ ăn để bảo vệ thận. Hai quả thận bằng nắm tay nhưng làm việc mọi lúc mọi nơi kéo dài trong suốt cuộc sống của chúng ta có quá tải với khối lượng công việc quá lớn là lọc 150l máu mỗi ngày. Sẽ không khi bạn ý thức được tầm quan trọng và tôn trọng bản thân cùng yêu quý cơ thể. Chúng rất kiên cường nhưng cũng không phải bất diệt. Ta suy yếu thì nó cũng sẽ yếu theo.
Hãy cân nhắc những thứ bạn cho vào cơ thể mỗi ngày. Không chỉ thận bị ảnh hưởng mà còn những cơ quan khác, vì cơ thể chúng ta là một thể thống nhất và liên kết chặt chẽ.
Bạn “bỏ bê” cơ thể mình từ độ tuổi 20, dù may mắn thọ đến 80 tuổi thì cũng như giống bạn đã cắt đi 1 quả thận của chính mình vì năng lực của thận chỉ còn 1 nửa. Hãy biết ơn là chúng ta còn trẻ còn sống và còn nước còn tát. Thận quý giá lắm, cũng đừng vì 300 chai mà làm liều, vì không có gì quý hơn mạng sống! 🙂
-Hoàng Anh lược dịch-
