Bạch cầu cấp (leukemia) là bệnh ung thư bạch cầu hay còn gọi là ung thư máu, mỗi năm căn bệnh này cướp đi 20,000 sinh mạng và chiếm gần 30,000 ca mắc bệnh mới tại Mỹ. Đàn ông có xu hướng mắc bệnh này tương đối nhiều hơn phụ nữ. Ở bệnh bạch cầu cấp, những tế bào máu trắng sản sinh nhiều bất thường. Các thể bào ác tính sẽ nhanh chóng phát triển ảnh hưởng đến sức khỏe của cả trẻ em và người trưởng thành, trong khi những dòng tế bào mãn tính lại chậm sinh và xảy ra ở nhóm người cao tuổi.
Ung thư bạch cầu tủy cấp (AML) thường phổ biến ở nam giới trên 40, còn ung thư cấp tính hệ bạch huyết (ALL) – từ các tế bào lympho – lại xuất hiện thường xuyên ở trẻ nhỏ. Ung thư bạch cầu tủy mãn tính (CML) thường xảy đến ở độ tuổi thanh niên và trung niên, trong khi ung thư thể lympho mãn tính (CLL) được thấy nhiều ở người già hơn. Liệu pháp hoá trị được sử dụng để chữa mọi loại ung thư máu, còn phẫu thuật và xạ trị cũng được thực hiện nếu chuỗi bào lympho trong máu của người bệnh bị ảnh hưởng, gan hoặc lá lách bị phù lớn về kích cỡ. Người bệnh được ghép tủy xương hoặc truyền máu để tạo ra những tế bào hồng cầu mới, tỉ lệ bệnh nhân sống sót 5 năm chiếm khoảng 1/3.
Những phác thảo tổng quan của chế độ thực dưỡng cho thấy ung thư máu đơn thuần được hình thành do những thực phẩm và thức uống mang nặng tính âm, làm suy yếu huyết tương dẫn đến tình trạng mất cân bằng giữa hồng cầu và bạch cầu. Nhóm thức ăn này bao gồm:
Sữa, kem và những sản phẩm có nguồn gốc từ sữa;
Đường, mật ong, socola, các loại đường nhân tạo;
Nước ngọt có ga, hương liệu tạo mùi trái cây và nước ép.
Rau sống – xà lách chưa qua chế biến được sử dụng thường xuyên.
Thức ăn vùng nhiệt đới (trái cây ngọt)
Các loại gia vị
Thực phẩm có chất kích thích, rượu và thuốc gây nghiện.
Việc sử dụng loại hoá chất để trồng trọt và bảo quản thức ăn cũng có thể là nguyên nhân chính gây ung thư. Trong vài trường hợp, những thực phẩm dương tính nổi trội cũng là tác nhân gây bệnh, nhất là việc lạm dụng muối, bột làm bánh, thức ăn quay và nướng, những món có tính dương (co rút) và phương pháp nấu ăn. Ung thư bởi những tác nhân này chỉ chiếm 10-20% trên tổng số, trong đó thức ăn từ động vật thường không phải là nguyên nhân cốt yếu. Quá nhiều muối và lượng carbohydrates trong thực phẩm sau khi nướng hiện diện trong máu gây cản trở sản xuất các tế bào hồng cầu. Các yếu tố môi trường trội tính dương cũng có thể góp phần dẫn đến ung thư. Chẳng hạn như ánh nắng mặt trời ở biển nóng gay gắt sẽ làm bạch cầu tăng lên, còn hồng cầu giảm xuống vì phần âm nằm ở bề mặt còn phần dương đi vào bên trong.
Ung thư máu do thặng Âm có thể xem bảng hướng dẫn #1, do thặng Dương có thể xem bảng #2.
Ở cả hai trường hợp đều cần tránh thức ăn nhiều dầu – mỡ cũng như hết thảy mọi thực phẩm từ động vật, sữa và sản phẩm từ sữa, dầu thực vật và các loại nước sốt salad; tránh đường và các loại bánh kẹo, các loại hạt ngũ cốc đã qua xử lý (chà và tuốt); các loại bột; trái cây và rau củ nhiệt đới; trà, cà phê và các loại nước thảo dược, nước khoáng và thức uống kích thích tăng cường; và sau cùng là các loại gia vị, thuốc lá, rượu và chất kích thích cần được loại bỏ hoàn toàn. Thức ăn phải nấu chín, không tiêu thụ thức ăn còn sống, nêm nếm vừa phải, không quá mặn hay quá nhạt.
Lấy gạo lứt làm nguyên liệu chính, ăn kèm hoặc luân phiên cách ngày với hạt kê hay lúa mạch (barley). Đối với trường hợp bệnh có tính Âm, khi nấu có thể nêm một nhúm muối hoặc cho rong biển phổ tai Kombu cỡ 2 đốt ngón tay vào phần ngũ cốc. Tránh ăn các loại yến mạch trong vòng một tháng, có thể ăn một lượng ít các món như mì, bún, nui loại thô (nguyên cám) khoảng 2 lần /tuần. Có thể dùng bánh mì sourdough chất lượng (là bánh mì ủ chua) từ 2-3 lần /tuần nhưng cần tránh thực phẩm bột nướng như bánh qui, bánh pie, bánh bông lan, bánh lạt và các loại bánh ngọt khác. Cả 2 loại bệnh nên giảm tối đa ăn kiều mạch, mì căn. Loại do thặng Âm có thể dùng mì soba thi thoảng.
Mỗi ngày dùng từ 1-2 khẩu phần súp, đặc biệt là SÚP MISO nấu với củ ngưu bàng, hành tây, cà rốt và những loại rau củ khác, đôi khi có thể cho ít nấm đông cô vào nước dùng. SÚP KÊ & RAU CỦ NGỌT (bí đỏ, bắp cải, cà rốt, hành tây, rong biển wakame, nước tương) có thể ăn thường xuyên. Hằng ngày nên ăn đồng đều lượng các loại rau xanh và rau củ tròn, rễ đối với ung thư do thặng Âm. Còn loại do thặng Dương thì tập trung rau củ ngọt và rau xanh luộc hoặc hấp.
Tránh sử dụng dầu ăn trong 1 tháng, sau đó có thể dùng một lượng nhỏ dầu mè nguyên chất để chiên cơm hay mì, xào rau củ vài lần trong tuần. Những bệnh nhân thặng Âm theo bảng hướng dẫn tiêu chuẩn đối với đậu và rong biển, dưa muối. Ngược lại, bệnh nhân thặng Dương nên ăn đậu nành nấu với rong biển phổ tai kombu, cà rốt, hành tây và nêm Miso lạt. Có thể ninh lâu đậu nành đen với ít kombu cắt nhỏ để có độ ngọt tự nhiên. Đồng thời ta có thể cho vào món đậu một lượng nhỏ xen kẽ các nguyên liệu như AMASAKE (rượu nếp Nhật), SIRÔ GẠO LỨT hoặc MẠCH NHA để đem vị thanh nhẹ và ngọt cho món ăn (cho người thặng Dương). Có thể thêm vào đậu chừng 1 giọt dầu ăn khi nấu.
Làm món MUỐI MÈ với tỉ lệ 1:18, tức 1 muối : 18 mè, trong 2 tháng đầu và áp dụng tỉ lệ 1:16 sau đó.
Cần tránh thực phẩm từ động vật, trừ cá thịt trắng có thể dùng 1 lần / tuần, từ 2 tháng trở đi có thể ăn 2 lần / tuần nếu muốn, đặc biệt là với người bệnh thể Âm. Ngược lại, người bệnh thặng Dương không được ăn cá và hải sản, nếu có cảm giác thèm thì có thể ăn một lượng nhỏ cá thịt trắng độ 10-14 ngày / lần. Thịt cá nên được chế biến bằng cách hấp, luộc hoặc chần nước sôi trang trí kèm củ cải trắng, chanh hay gừng bào mỏng.
Có thể dùng ít táo hoặc trái cây xứ ôn đới nếu thèm nhưng tốt nhất là nên cắt giảm tiêu thụ trái cây cho đến khi tình trạng bệnh tiến triển khả quan lên. Bệnh nhân cần kiêng cữ nho khô, nước ép trái cây, rượu trái cây, mọi đồ ngọt và tráng miệng, dù nó là loại thực dưỡng lành mạnh tốt cho sức khỏe. Nên dùng rau củ ngọt nấu ăn hàng ngày hoặc MỨT RAU CỦ NGỌT, thỉnh thoảng bổ sung thêm AMASAKE, khi có cảm giác thèm thì dùng chút SIRÔ GẠO LỨT hay MẠCH NHA. Tránh ăn bơ từ đậu hạt và tất cả các loại hạt; trừ hạt dẻ chestnut; mỗi tuần có thể ăn chừng 1 cup hạt hướng dương / hạt bí đỏ hấp hoặc luộc. Cần hạn chế ăn các loại bánh gạo, bắp rang bơ và các món ăn vặt sấy khô như snack vì chúng có thể làm chai bướu. Sử dụng muối biển, miso, tương shoyu và các gia vị khác để nêm nếm một cách vừa phải. Dùng trà già Bancha Twig (trà cọng) làm thức uống chủ đạo. Không sử dụng rượu gạo mirin, tỏi, gia vị, các loại rau mùi; và tuyệt đối kiêng cữ mọi loại nước khoáng, nước sủi đóng chai, nước ngọt, đồ uống đá và cà phê ngũ cốc trong 2-3 tháng.
Những món ăn đặc biệt, đồ uống hoặc thuốc chữa tại gia sau có thể giúp ích cho bệnh nhân ung thư máu:
1. CHÁO GẠO LỨT MISO ZOSUI (OJIYA) nấu bằng gạo lứt hoặc gạo lứt trộn với các loại ngũ cốc khác. Ăn mỗi ngày hoặc 3-4 lần / tuần, có thể nấu chung củ ngưu bàng, củ cải trắng, cà rốt, bắp cải, bí đỏ, hành tây, rau xanh và kèm ít rong biển khô wakame, phổ tai và rong biển tấm nori (loại mỏng cuộn sushi).
2. Nấu cơm gạo lứt với đậu, nên dùng xích tiểu đậu cùng ít kombu, ăn cùng muối mè hoặc mơ muối, nhai kĩ. Mỗi ngày dùng 1-2 chén kéo dài khoảng 10 ngày, nên nhai kỹ khi ăn.
3. RAU CỦ KHO NISHIME (kho ít nước không dầu – xem COOKBOX 2) với ngưu bàng, cà rốt, củ cải trắng, củ sen, rong biển phổ tai kombu. Mỗi ngày hoặc cách ngày ăn 1 chén, nhai kỹ.
4. SÚP CÁ CHÉP KOI-KOKU, ăn 1 chén / ngày trong vòng 3 ngày, 10 ngày sau thực hiện lại chế độ này và 10 ngày tiếp nữa thực hiện lần cuối (tổng cộng 3 lần cho toàn bộ quá trình). Nếu không ăn cá có thể thay bằng món canh súp KINPIRA.
5. Bánh gạo nếp OHAGI, ăn với muối mè đen cũng là món có lợi cho người bệnh.
6. Liệu pháp mát-xa và chữa trị bằng áp bàn tay cho vùng bụng có thể giúp cải thiện tiêu hoá.
7. Trường hợp táo bón hoặc tiêu chảy thường, có thể làm MƠ MUỐI NẤU SẮN DÂY hoặc TRÀ TƯƠNG MƠ MUỐI (xem COOKBOX 15) uống hằng ngày hoặc cách ngày trong vòng 2 tuần.
Hãy làm theo lời khuyên để có cuộc sống lành mạnh đúng chuẩn. Thực hiện các bài tập thể dục và hít thở sâu sẽ rất có ích nhưng không được lạm dụng dẫn đến kiệt sức. Giữ không gian sạch và tươi mát tại nhà, đặt thêm cây xanh vào phòng và thường xuyên mở của sổ. Để tránh làm suy yếu hệ tuần hoàn máu, cần hạn chế hoặc không sử dụng ti vi, máy tính, điện thoại di động, những thiết bị cầm tay và điện tử khác. Người bệnh nên suy nghĩ tích cực, đầu óc sảng khoái và hát hò vui vẻ mỗi ngày.
Giới thiệu & cách làm các món ăn trị liệu cho ung thư máu:
CHÁO GẠO LỨT MISO-ZOSUI (OJIYA)
Nấu cháo gạo lứt, 1 gạo – 3 nước, ninh nhừ rồi cho thêm các loại rau củ cắt nhỏ như bí đỏ, cà rốt, củ cải, bắp cải ninh mềm. Nêm thêm tương miso nấu nhỏ lửa khoảng 2-3ph rồi tắt bếp. Để yên 5ph rồi dùng. Nếu dùng cơm để nấu cháo thì bớt đi 1 phần nước.
SÚP CÁ CHÉP KOI KOKU
Canh cá chép thực dưỡng được gọi là Koi Koku, một loại canh tẩm bổ giàu dinh dưỡng cho những ai có thể trạng yếu, thấy mệt mỏi tiều tụy hay thiếu năng lượng.
Đây thực chất là canh Miso nấu với cá chép và rau củ như ngưu bàng và cà rốt. Vậy đâu là điểm đặc biệt của món, phải chăng nằm ở cách hầm áp suất thật lâu cho đến khi xương cá rục đi?
Các sách về thực dưỡng thường giới thiệu loại canh này cho những bệnh nhân ung thư đau yếu, những ai đang phục hồi sau phẫu thuật hay sản phụ vừa sanh xong vì nó giúp cung cấp sữa mẹ dồi dào. Dù vậy nó cũng được dành cho người có thể trạng yếu ớt hay thiếu sức sống, kể cả người thiếu máu, nhất là phụ nữ.
Nguyên liệu
– 1 con cá chép – nếu có thể, hãy chọn mua cá chép cái có trứng và còn sống là tốt nhất. Nếu không có cá chép thì thay bằng cá nước ngọt cỡ vừa. Tuy vậy, người nấu nên cố tìm mua cá chép vì nó được cho là có những chất lượng đặc biệt thích hợp.
– Củ ngưu bàng và cà rốt – dùng tối thiểu một lượng tương đương với trọng lượng cá. Chẳng hạn, nấu cá chép nặng 1 kg thì cho vào 1 kg ngưu bàng và cà rốt cộng lại (mỗi thứ 500g). So với mùi vị có tính mộc hay thảo dược từ củ ngưu bàng thì cà rốt cho hương vị thơm ngon hơn. Tuy nhiên, ngưu bàng có tác dụng tráng kiện, tăng cường thể chất nên người dùng dựa vào nhu cầu mà quyết định sử dụng nhiều hay ít. Trong sách hướng dẫn nấu ăn của Michio và Aveline Kushi, công thức gốc của họ chỉ sử dụng duy nhất củ ngưu bàng.
– Một vốc tay trà cọng bancha
– Tương Miso – dùng loại miso lúa mạch (mugi miso) 2 năm màu nâu, nếu ở vùng nhiệt đới, vị ngon hơn. Còn xứ hàn đới nên dùng loại hatcho 3 năm; hay còn gọi là miso đen; để có hương vị đậm đà và hiệu quả mạnh hơn.
– Một ít gừng bào
– Hành lá / lá ngò tươi / hẹ Tây / các loại rau mùi trang trí khác
Cách nấu
Hãy yêu cầu người bán mổ cá và loại bỏ nội tạng bên trong, chừa lại phần đầu, vảy, vây, đuôi và xương cá. Sách thực dưỡng cũng hướng dẫn bỏ luôn phần “xương vàng” của cá nhưng khá khó để xác định thực chất đây là phần nào. Lưu ý: kể cả khi đã giết và loại bỏ ruột bên trong thì trường hợp cá giẫy thêm vài phút vẫn có thể xảy ra. Để không rơi vào tình trạng này và thuận tiện việc chế biến, ta có thể yêu cầu người bán chặt cá thành từng khúc.
Dùng bàn chải chà sạch ngưu bàng và cà rốt, không làm bong tróc hay lột vỏ. Dùng dao xén từng lát như gọt đầu bút chì hoặc cắt thành đoạn dài cỡ que diêm. Sau đó, lập tức ngâm ngưu bàng vào nước muối pha loãng để tránh xỉn màu, thâm đen.
Cho cá chép vào đáy nồi áp suất lớn, phủ cà rốt và ngưu bàng đã gọt bên trên, đổ nước ngập mọi thứ nhưng lưu ý lượng nước không vượt quá 2/3 nồi.
Bó các cọng trà trong một tấm vải mùng (loại vải rất mỏng nhưng không thưa, có thể dùng loại khăn lau mặt cho trẻ sơ sinh) rồi cho vào nồi, tiếp đó là các nguyên liệu còn lại.
Nấu đến khi sôi. Đậy nắp và hạ nhỏ lửa khi áp suất tăng, tiếp tục nấu khoảng 1 tiếng rưỡi – 2 tiếng. Khi đã đủ thời gian, đợi nguội cho nhiệt độ giảm bớt rồi hãy mở nắp.
Và đây là một lượng lớn canh cá chép dùng cho nhiều lần. Bạn chia nhỏ thành từng phần và có thể cho vào tủ lạnh trữ khoảng 1 tuần tất cả những phần chưa dùng đến.
Khi ăn một phần súp, bạn múc ra độ 3 muỗng canh nước súp cho vào chén nhỏ, hoà tan với một muỗng cà phê Miso để có độ mặn vừa ăn. Cho ngược hỗn hợp này vào lại phần súp trước đó và để lửa riêu riêu khoảng 3 phút – tuyệt đối không làm sôi hỗn hợp. Đây là bước quan trọng vì ninh nhỏ lửa giúp ngăn Miso dậy men mà vẫn giữ được những vi khuẩn có lợi của nó.
Bào ít gừng và vắt lấy nước cho vào nồi súp. Khi ăn, cho vào hành lá, ngò rí hay các loại rau mùi cắt nhỏ. Thưởng thức!
Cần ghi nhớ rằng độ tươi của cá, loại Miso sử dụng và các yếu tố khác sẽ đều ảnh hưởng đến hương vị sau cùng. Tốt nhất là bạn không nên cất cá vào tủ lạnh hay trữ trong tủ đông mà nên bắt tay vào nấu nướng ngay khi vừa mua. Tương tự với Miso, hãy dùng loại ngon và chất lượng. Hầu hết các sách thực dưỡng khuyến khích dùng loại Hatcho chưng cất 3 năm thường có vị đậm nồng kén người ăn. Loại này khá ‘nặng đô’ nên tốt hơn hết là thưởng thức loại nhẹ nhàng vừa phải thay vì cứ cố nuốt lấy thứ gì đó bởi vì cho rằng nó tốt. Như đã đề cập bên trên, Hatcho thường có vị đậm nồng không thích hợp cho xứ nóng nên hoàn toàn không cần thiết và thích hợp để sử dụng trừ khi tình trạng sức khỏe của người bệnh rất kém.
Dù vậy, nhận xét của những người từng thử qua món canh cá này là nó thực sự cải thiện được sức khoẻ. Chẳng hạn, ăn canh vào buổi tối hôm trước giúp người ta thức dậy sảng khoái và tràn trề năng lượng vào sáng hôm sau. Một bà mẹ vừa sinh con cũng cho biết loại canh này thực sự giúp tăng lượng sữa mẹ. Đối với Elaine Nussbaum – người đã chiến thắng bệnh ung thư, thì món thực dưỡng này đã hoàn toàn tạo nên sự khác biệt. Trong cuốn ‘Phục hồi khỏi ung thư’ kể về nỗ lực phi thường của một phụ nữ, Elaine viết rằng căn bệnh đã làm sức khỏe cô suy yếu và tệ đến mức cô chỉ có thể nằm trên giường. Lượng máu trong cơ thể cô thấp đến nỗi các bác sĩ yêu cầu cô nhập viện để truyền máu. Sau 10 ngày ăn canh cá chép Koi Koku thì tình trạng sức khỏe cô đã “lội ngược dòng” và chuyển biến tốt dần lên.
NHỮNG MÓN ĂN KHÁC XIN XEM GIỚI THIỆU TRONG BÀI VIẾT TRƯỚC
Trích “The Macrobiotic Path to Total Health: A Complete Guide to Preventing and Relieving More Than 200 Chronic Conditions and Disorders Naturally” – Michio Kushi
Natural-cancer-cures.com
Lược dịch: Phương Huỳnh
